Gitten zijn bijzondere zwarte fossiele kralen die al eeuwenlang gebruikt worden in sieraden, vooral in rouwjuwelen. In deze blog ontdek je wat gitten precies zijn, hoe je ze herkent, wat het verschil is met granaat, en waarom ze zo belangrijk zijn in de Zeeuwse rouwcultuur.
Wat zijn gitten en hoe kun je ze herkennen?
Gitten zijn fossiele houtresten van de araucariaceae-boomfamilie, daterend uit de Jura-periode, ongeveer 135 tot 200 miljoen jaar oud. Ze heten ook wel gagaat en zijn een organisch materiaal op weg naar steenkool. Git heeft een karakteristieke diepe zwarte kleur met een fluwelige, wasachtige glans. Soms bevatten gitten glinsterende pyrietspikkels en is de houtstructuur nog zichtbaar onder een microscoop.
Je herkent ze vooral aan:
- Diep zwarte, matte en wasachtige glans.
- Licht gewicht, warmer aanvoelend dan glas.
- Onregelmatige, natuurlijke vorm zonder splijtbare lijnen.
- Een zachte hardheid van 2,5-4 op de Mohs-schaal.
- Geurtest: bij verhitting ruikt git naar steenkool.
Het verschil tussen gitten en granaat
In de volksmond wordt er bij traditionele Zeeuwse (rouw) sieraden vaak gesproken over een gittensoer. In de meeste gevallen zijn dit echter geen gitten, maar granaat. Granaat is een mineralengroep met een veel hardere structuur dan git (hardheid 6,5-7,5) en komt meestal in roodtinten voor. Granaten zijn transparant tot doorschijnend en worden vaak geslepen voor sieraden. Gitten zijn ondoorzichtig, met een natuurlijke houtachtige structuur en een zachte glans.
Belangrijkste verschillen:
| Kenmerk | Gitten | Granaat |
| Kleur | Diep zwart | Meestal diep rood |
| Hardheid | 2,5 – 4 | 6,5 – 7,5 |
| Structuur | Fossiel houtstructuur, ondoorzichtig | Mineralen, transparant of doorschijnend |
| Gebruik | Rouwjuwelen, symbolisch | Edelstenen in verschillende sieraden, zoals traditionele Zeeuwse sieraden |
Geschiedenis en eigenschappen
Gitten werden al in de prehistorie gebruikt voor sieraden en amuletten. Ze waren populair in de middeleeuwen en vooral in de 19e eeuw als rouwsieraad. De naam git komt van het Griekse “lithos gagates”, genoemd naar de streek Gagas in Turkije. In Europa werden ze vooral geïmporteerd uit Engeland en Frankrijk.
Git symboliseert rouw en herinnering door zijn sobere, donkere kleur en organische oorsprong. Het materiaal is zeldzaam en wordt gewaardeerd om de natuurlijke uitstraling en emotionele betekenis.
Zeeuwse rouwjuwelen
In Zeeland zijn rouwjuwelen een belangrijk cultureel erfgoed. Gitten, vaak verward met zwarte glazen kralen of granaten, speelden een sleutelrol in deze traditionele sieraden. De diepe zwarte kleur van git bleek perfect passend bij de ingetogen, ernstige rouwstijl van de Zeeuwse streekdracht.
Typische Zeeuwse rouwjuwelen met gitten of granaten bestaan uit kettingen en armbanden met zwarte kralen, soms gecombineerd met zilver. Deze sieraden symboliseren respect, herinnering en verbondenheid met overleden dierbaren.
Granaat, verkoold fossiel hout of fossiel palmhout
Dit zijn allemaal natuurlijke materialen die in onze aarde zijn ontstaan en die gebruikt kunnen worden als kralen of edelstenen in sieraden. In mijn collectie gebruik ik soms granaten in mijn ontwerpen. Soms diep rood, soms in een prachtige paarse kleur, zoals je ziet in deze gouden ring op de foto. Ik hou van bijzondere edelstenen met een unieke tekening of speciale kleur.
Je kunt in mijn collectie ook oorbellen met hangers van fossiel palmhout vinden. Het verschil is dan: dat git verkoold fossiel hout is, en fossiel palmhout is volledig versteend hout, harder en kleurrijker door mineralen en ook decoratiever.
Deze 18 karaat gouden Orchidee oorbellen palmhouten hangers zijn echt mijn persoonlijke favoriet, ze bevatten echt een prachtige tekening, waardoor ze die iets art deco achtigs hebben. Ze passen perfect in mijn Champagne & Stars collectie met zwart-wit thema uit oude Hollywood films.
Wil je meer weten over de edelsteen granaat?
Lees ook mijn blog: Geboortesteen van januari: granaat
Oude Zeeuwse sieraden vermaken
Heb je thuis nog oude sieraden liggen, bijvoorbeeld zo`n snoer met granaat of oude gouden juwelen? Meestal blijven ze in de kast liggen, omdat ze niet meer van deze tijd zijn, en dat is zonde. Vaak hangt er toch een emotionele waarde aan. Hoe mooi zou het zijn als ze getransformeerd kunnen worden naar een hedendaags ontwerp, dat helemaal bij jou past? Zo draag je toch een stukje familiegeschiedenis bij je op een persoonlijke manier. Een juweel wat weer jaren mee kan gaan en doorgegeven kan worden op de volgende generatie. Vind je dit interessant en wil je meer weten? Plan een vrijblijvende afspraak in en kijk wat ik voor je kan betekenen.
